ek eylem ne demek?

Ek eylem, Türkçede isim soylu sözcüklerin (isimler, sıfatlar, zamirler, zarflar, edatlar) ve fiilimsilerin yüklem görevini üstlenmesini sağlayan, fiillere gelerek onların birleşik zamanlı olmasını sağlayan bir ektir. İki temel görevi vardır:

• İsim Soylu Sözcükleri Yüklem Yapma: İsim, sıfat gibi sözcüklerin sonuna gelerek onları cümlenin yüklemi yapar. Bu durumda ek eylem, şahıs eklerini de alarak çekimlenir. Örneğin:

  • "Ben öğretmenim." (Öğretmen isim soylu bir sözcük, "-im" ekiyle yüklem olmuş)
  • "Hava güzeldi." (Güzel sıfatı, "-di" ekiyle yüklem olmuş)

• Fiilleri Birleşik Zamanlı Yapma: Fiillere gelerek onların geçmiş zaman (idi), şart (ise) veya geniş zaman (imek) gibi birleşik zamanlı şekillerini oluşturur. Örneğin:

  • "Geliyordu." (Şimdiki zamanın hikayesi)
  • "Gelseyse." (Şartın hikayesi)
  • "Bilirim." (Geniş zamanın rivayeti - bu kullanım günümüzde çok yaygın değildir)

Ek Eylemin Biçimleri:

Ek eylemin dört temel biçimi vardır:

• -di (Geçmiş zaman): https://www.nedemek.page/kavramlar/geçmiş%20zaman
• -miş (Rivayet): https://www.nedemek.page/kavramlar/rivayet
• -se (Şart): https://www.nedemek.page/kavramlar/şart
• -dir (Geniş zaman - bildirme eki): https://www.nedemek.page/kavramlar/geniş%20zaman

Ek eylemin olumsuzu "-değil" sözcüğü ile yapılır. Örneğin: "Ben öğrenci değilim."

Ek eylem, dil bilgisi açısından önemli bir konudur ve cümlenin anlamını ve yapısını etkileyen kritik bir role sahiptir.